|
|
|
|
|
|
Geschiedenis |
1908: Pieter van der Veen Rzn., die
in 1900 naar Bedum was gekomen om bij koperslagerij Bodewes de rijwielreparatie ter hand
te nemen, begint voor zichzelf in een schuur aan de achterzijde van zijn woning. Hier
produceert hij het "BEDUM" rijwiel, werkt als koperslager, verkoopt,
repareert, vernikkelt en lakt diverse onderdelen. |
|
1911:
Was het eerst P. van der Veen Rzn., koperslager en rijwielfabrikant, nu krijgt de zaak een
echte naam, de rijwielenfabriek "BEDUM". In 1912 betaal je voor een nieuw
"BEDUM" rijwiel f 40,- met 1 jaar garantie. 1917: Van der Veen bouwt een nieuwe fabriek aan de
Noordwolderweg, de rijwielenfabriek Veeno. Veeno is ontstaan uit de naam Van der Veen +
achtervoegsel "o". De naam "BEDUM" was niet meer toegestaan omdat het
een plaatsnaam betrof. Wel moest de naam uit 5 letters bestaan, dit met het oog op de
ruimte op alle onderdelen. In dit nieuwe gebouw beschikt men over een nikkelinrichting,
een emailinrichting, een zandblaasmachine, een auto- en motorengarage en een magazijn.
Tevens is het mogelijk om "voor autoritten" een auto te huren. |
|
1920:
Het bedrijf wordt omgezet in een naamloze vennootschap, de N.V. Rijwielenfabriek Veeno. 1921: Veeno maakt zes modellen
(Express, Luxe A, Model A, Model B, Model C1 en Model C2) in heren- en damesuitvoering.
Het bedrijf wordt in dit jaar uitgebreid, daarna ook nog in 1928, 1930, 1939 en 1957.
1923: Veeno
introduceert het model Truck.
|
|
|
1931:
Veeno kan door het in gebruik stellen van een moderne verchroominstallatie de vernikkelde
delen in verchroomde uitvoering leveren. Vanaf ca. 1933 worden zogenaamde
Priesterrijwielen aangeboden. Dit zijn damesrijwielen met een langer frame dan een normaal
rijwiel, zodat de nonnen en priesters hun lange rokken beter kwijt kunnen. In de jaren 30 doen de transportdriewielers hun
intrede. Deze kunnen geleverd worden als los onderstel, met open bak (de gewone bakfiets)
, met gesloten bak (de bakkerskar) en bovendien ook met hulpmotor.
|
Tweewieler-bakfiets
van Veeno, vergelijkbaar met de Deense "Long John".
Deze bakfiets is voorzien van een "veiligheids-voorvork Tors",
een speciale Veeno-constructie. Van dit model is
waarschijnlijk maar een zeer beperkt aantal gemaakt.
|
Nieuwe
rijwielmodellen in die tijd zijn de Veeno "Tors" en de Veeno "Holfa"
(= Hollands Fabrikaat). In 1936
stelt Veeno fietsen beschikbaar aan de twee Nederlanders Gerard Monnink en Toon Damhuis,
die met een tent maar zónder landkaart naar Palestina en Egypte fietsen. Monnink schrijft
zijn belevenissen op en publiceert deze later in boekvorm onder de titel "Met fiets
en tent naar de Oriënt".
1940: In een brief van
30 september worden de klanten van Veeno beleefd verzocht om zo weinig mogelijk te
bestellen. Dit heeft natuurlijk alles te maken met de oorlog. Net als andere bedrijven kan
Veeno moeilijk aan materiaal komen. In deze periode wordt de gehele Veeno fabriek leeg
gehaald door de Duitse bezetter.
1944: In september van
dat jaar wordt de leegstaande Veeno-fabriek door de Duitse Wehrmacht voor luchtafweerdoeleinden
in bezit genomen. In de montagehallen wordt zend- of storingsapparatuur opgesteld om de
geallieerde bommenwerpers op te sporen of hun radioverkeer te verstoren.
Oproep: Als u iets weet over wat de Duitsers in de fabriek hebben gedaan, bel of mail
naar boekauteur Sipke de Wind, tel. 0594-513231.
1953: R.J. van der
Veen, zoon van de oprichter, wordt mede-directeur van Veeno.
1958: Juist in het
jubileumjaar 1958 overlijdt P. van der Veen Rzn., de oprichter en directeur, op de
leeftijd van 73 jaar. Naar aanleiding van deze trieste gebeurtenis wordt uiteraard
afgezien van het jubileumfeest.
De beginjaren '60 zijn qua produktie de
beste jaren voor de Veeno fabriek. Het Veeno rijwiel heeft een zeer goede naam en de
rijwielen nemen in heel Nederland gretig aftrek. Er werken op een gegeven moment meer dan
100 personeelsleden en de produktie ligt bij 10.000 rijwielen per jaar. Bekende modellen
uit die periode zijn de Rocket, Spirit, Veenolita en Toer Populair.
Niet veel later komt Veeno, zoals de hele rijwielbranche in
die tijd, in de problemen. Op 24 september 1965 wordt aan Veeno tot 29 juli
1966 surséance van betaling verleend. In 1966 is het aantal werknemers afgeslankt tot
ongeveer 35.
1967: Ook deze
reddingspoging wil niet lukken. Op 10 februari 1967 wordt het faillissement van de N.V.
Rijwielenfabriek Veeno uitgesproken.
|
Veeno met Tors-voorvork
|
De
naam Veeno wordt samen met de namen Veenolite, Tors, Rocket, Holfa en Truck overgenomen
door Rijwielfabriek De Wilde (Nieuwe Niedorp). Deze framebouwer
gaat eind 1977 failliet. Daarna neemt Van der Sluis (Surhuisterveen) de rechten over, maar
het bedrijf gaat in 1982 door brand eveneens failliet. De resten worden overgenomen door
Rivel (Surhuisterveen), dat in 1993 op zijn beurt door Union wordt overgenomen. Daarna werden
er nog enkele jaren Veeno-fietsen bij Union gemaakt en via de "Tweewieler Inkoop- en
marketing Combinatie" TWICO, een detailhandelsorganisatie, verkocht.
|
Veeno was weliswaar geen van de echt grote bedrijven maar hoeft zich voor de kwaliteit van
de geproduceerde fietsen bepaald niet te schamen. Aan de hand van een aantal details van
Veeno-fietsen uit de jaren '50 en '60 is te zien, dat het om een conservatieve fabrikant
gaat.
Zo bleef men tot ca. 1964 toerfietsen met de degelijke
45-mm-trapas maken; alleen Gazelle deed hier bijna even lang aan mee, bij transportfietsen
zelfs nog iets langer. Ook de voorvork met dichte uiteinden (oogjes) is bij geen ander
merk zo lang te vinden: tot ca. 1960. Ten slotte zijn er door Veeno tot ca. 1960 vrijwel
uitsluitend toerfietsen gemaakt in plaats van de goedkopere kleinere wielmaten. |
Framenummers |
Zo ver mijn gegevens terug reiken heeft
Veeno tot aan het faillissement maar één nummerserie toegepast, en wel gewoon oplopend
tot ca. 240.000 in 1967.
|
Bron |
De informatie over Veeno is voor het
grootste gedeelte afkomstig van dhr. T.J. Matthijs uit Bedum. Hij
verzamelt documentatie- en reclamemateriaal over Veeno, zoals folders, speldjes,
transfers, kalenders, emailleborden ezv. Als u iets interessants voor hem heeft of weet
kunt u hem graag na 18.00 uur bellen: 050-3014870. |
Heeft u zelf een oude Veeno-fiets?
Geef hem dan op voor de fietsendatabank! Hoe u dat doet leest u hier.
Copyright by Theo
Matthijs and Herbert Kuner, © 1999 ...
All rights reserved.
Last update: 17-12-2014
|