|
|
|
 |
Jaren zestig: concurrentiestrijd en problemen met het CBR
In de jaren zestig werkten zo'n 40 mensen bij de rijwielfabriek Mustang, waaronder ook een
aantal Molukkers. Mustang had twee vertegenwoordigers in dienst die de fietsenmakers in de
regio bezochten en fietsen en onderdelen van de grossierderij van Mustang aan de man
brachten. Bovendien was er nog één zelfstandige vertegenwoordiger uit Amstelveen, die
door het hele land reisde om frames van Mustang aan de zelfmonterende grossiers te
verkopen, die hun eigen merk op de fietsen plakten.
 |
| Het verchromen van zadelpennen deed Mustang tot in de
jaren zestig zelf. Ook werd nog lang moffel- en chroomwerk voor particulieren gedaan. |
Al sinds de jaren vijftig was de
framebouw voor derden een steeds belangrijkere bedrijfsactiviteit geworden. Concurrenten
van Mustang als framebouwer waren ondermeer De Wilde uit Volendam als de
grootste en Van Raam en Vrolijk & De Groot, beide uit Amsterdam. Mustang was in omvang
de nummer twee van Nederland. De concurrentiestrijd was fel, en soms ging het letterlijk
om een dubbeltje. Op deze manier kon geen van allen rijk worden. De framebouwers deden
verschillende pogingen om tijdens ontmoetingen in Amsterdam tot prijsafspraken te komen,
maar de gemaakte afspraken werden daarna vrijwel meteen weer geschonden.
Begin jaren zestig kwamen de twee zonen van Roelf de Geeter,
Harry en Henk, in het bedrijf. Ze moesten in het begin alle bedrijfsonderdelen leren
kennen, inclusief de smerige klusjes in de productie. Op naam van Henk de Geeter werd in
1968 in het gebouw van de oude ijsfabriek een fietsenzaak geopend, het "Assen
Rijwielhuis Henk de Geeter". Uiteraard waren daar ook Mustang-fietsen te koop. De
zaak was officieel bij het Centraal Bureau voor de Rijwielhandel (CBR) aangemeld. Volgens
de reglementen van het CBR was het Mustang als rijwielfabriek echter niet toegestaan om
fietsen aan particulieren te verkopen. Dat zette de altijd al stroeve verhouding tussen
Mustang en het CBR op scherp. Toen de particuliere verkoop zo succesvol werd dat ook een stuk van de
rijwielfabriek bij de winkel werd aangetrokken, werd de band tussen deze twee bedrijven
helemaal duidelijk. De problemen met het CBR werden zo groot dat Mustang begin jaren zeventig
uit het CBR stapte.
Dat betekende automatisch een boycot door de bij het CBR
aangesloten toeleveranciers. Hoe kwam Mustang nu aan de nodige onderdelen? Henk de Geeter:
"Oh, ze leverden allemaal nog wel. Alleen kwamen ze niet met hun eigen vrachtwagens
maar lieten ze de levering door een transportbedrijf doen. We kregen alle materialen, het
was geen enkel probleem."
"Toen we uit het CBR gestapt zijn werden de winkel en
de fabriek één geheel, de Mustang Rijwielfabriek met een particuliere verkooppoot. We
kregen zoals gezegd alle materialen aangeleverd, en tegelijkertijd bouwden we onze eigen
frames en leverden we frames aan grossiers."
|
|
| Het biezen van de vorken. |
|
Jaren zeventig: inkrimpen van de activiteiten
De directe verkoop aan particulieren nam
steeds meer toe. Tegelijkertijd was het verschijnsel van de zelfmonterende grossier aan
het verdwijnen. Vanaf halverwege de jaren zeventig gingen de fietsen vrijwel allemaal in
de particuliere verkoop. Door de lage prijs trok Mustang klanten uit heel Noord-Nederland
aan.
Uiteindelijk was het voor Mustang door de schaalvergroting
in de branche niet meer rendabel om de productie in eigen hand te houden. Ook het moffel-
en chroomwerk kwam door strengere milieuwetgeving onder druk te staan en werd uiteindelijk
opgegeven. In de tweede helft van de jaren zeventig werd de eigen framebouwerij opgedoekt
en werden de machines naar België verkocht. Mustang kocht vervolgens nog wat frames uit
België die in de eigen fabriek werden gelakt. Het assemblagewerk liet men door de sociale
werkplaats Cewaco in Assen uitvoeren. Daar werden sinds begin jaren zeventig jaarlijks
tienduizenden fietsen voor verschillende Nederlandse rijwielfabrieken gemonteerd,
waaronder Union uit Nieuwleusen en Franssen (merken Cyrus en
Valuas) uit Venlo. |
|
De Mustang Sport Lichtgewicht uit de jaren zestig, met
stuur, velgen, naven
en bagagedrager uit aluminium. Henk de Geeter: "Let op het lakwerk:
de kleuruitlopen werden allemaal met de hand gespoten. Wij hadden een
Molukker in dienst die een meester was in dit soort lakwerk." |
|
Jaren tachtig: het einde
In 1979 overleed Roel de Geeter, die het bedrijf tot dan toe samen met zijn zonen had
geleid. Enkele jaren later stopte Mustang helemaal met de fietsfabricage en werden de
fietsen compleet van Cové in
Blerick betrokken. Daarbij werd nu de merknaam Albatros sterker naar voren geschoven,
omdat de reputatie van het merk Mustang in de jaren zeventig onder problemen bij het
lakprocédé te lijden had gehad.
De last die op de schouders van Harry en Henk de Geeter
rustte werd na het overlijden van hun vader steeds zwaarder. Ook de economische situatie
was in die tijd niet gunstig. Begin jaren tachtig belandde Harry in de ziektewet. Toen
Henk de Geeter alle taken moest overnemen werd het ook voor hem teveel. Het bedrijf raakte
in 1984 in surséance van betaling en werd uiteindelijk verkocht aan een van de eigenaren
van fietsenhandelaar Ferwerda in Groningen.
Onder diens leiding werd nog één jaar lang doorgewerkt
waarbij de merknamen Mustang en Albatros in gebruik bleven. Maar de Mustang-fabriek, die
in de jaren twintig nog aan de rand van Assen had gestaan, lag inmiddels zeer centraal.
Het terrein aan de Paul Krugerstraat was ondanks de bodemvervuiling nog zo veel waard dat
het uiteindelijk lucratiever bleek om het aan een projectontwikkelaar te verkopen. Dat
betekende het definitieve einde van de grootste fietsenfabriek van Assen. |
|
| Framenummers |
Bij Mustang- en Albatros-fietsen bestaat
het framenummer alleen uit cijfers. In het begin werd het rechts of links op de zadellug
ingeslagen. In de loop van de jaren zestig werd het nummer verplaatst naar de achterpat.
In de jaren zeventig ging men over op aluminium nummerplaatjes die onder de
bevestigingsschroeven van de bagagedrager zaten. Een duidelijk nummersysteem is niet
bekend. |
Bron van de foto's, voor
zover niet anders aangegeven: Henk de Geeter. Met dank aan Henk de Geeter, zie
ook mustangrijwielen.nl.
Heeft u zelf een oude Mustang-fiets?
Geef hem dan op voor de fietsendatabank! Hoe u dat doet leest u hier.
Copyright by
Herbert Kuner, © 2001 ...
All rights reserved.
Last update: 13-01-2011
|
